Onze projecten

Zilte Zaan

Het is volop in het nieuws: door de lange droge zomer is het oppervlaktewater op veel plaatsen in het westen van het land zouter geworden. Zo ook in Zaanstad. Een probleem voor groene aannemers die jonge aanplant in het kader van nazorg water moeten geven. Te zout water is immers niet goed voor bomen en planten. Wat te doen? Laten verdrogen is ook geen optie.

In opdracht van Gemeente Zaanstad is Groenadvies Amsterdam bv op zoek naar geschikte tappunten voor de aannemers. Dat betekent wel dat eerst moet worden vastgesteld wat een aanvaardbare 'zoutwaarde' is voor bomen. Niek Vernooy van Groenadvies Amsterdam bv heeft dit project in portefeuille. Vernooy: 'Het onderzoek bestaat uit verschillende onderdelen. In eerste instantie gaan we bij een aantal tappunten het zoutgehalte meten gedurende een aantal weken. Zo kunnen we de invloed van regen en of droogte monitoren. Intussen bekijken we hoe de waterkwaliteit in de afgelopen jaren is geweest; die informatie is bij het Hoogheemraadschap beschikbaar. Daarmee kunnen we vaststellen of, en zo ja, hoeveel zouter het water deze zomer is geworden. Dan is het ook belangrijk om te onderzoeken in hoeverre bomen het zout uit het gietwater opnemen. Hiervoor hebben we bladmonsters genomen om op chloridegehalte te laten analyseren. Aanvullend hebben we ook bodemmonsters genomen om te bepalen of zout uit gietwater in de bodem wordt opgeslagen waardoor bomen dit in het nieuwe groeiseizoen weer opnemen. Een en ander moet leiden tot een protocol, waarin opgenomen:

wanneer, waar, hoe en door wie zoutgehaltes te meten,
wat de meest geschikte wateren zijn om uit te tappen,
wat te doen bij te hoge zoutgehaltes
eventuele alternatieven voor oppervlaktewater?'

Met de uitkomsten van bovenstaande acties wil gemeente Zaanstad zich voorbereiden op de, aangekondigde, toekomstige warme en droge zomers.

Ruimte voor wandelaars, fietsers én bomen op de De Ruijterkade

De nieuwe inrichting van het westelijke gedeelte van de De Ruijterkade in Amsterdam nadert zijn voltooiing. Dit is het gebied tussen Westerdoksdijk en de IJ-zijde van Amsterdam Centraal Station. De 'oude' weg is verbreed waardoor er ruimte is gekomen voor een wandel- en fietspromenade. Daar mogen bomen natuurlijk niet ontbreken! Maar wat nu als een groot deel van de promenade bovenop het dak van een ondergrondse parkeergarage komt te liggen? Dan blijft daar weinig verticale ruimte over voor wortelgroei.

De ontwerpers bedachten het plan om de hele ruimte ónder het fietspad en voetpad te benutten als groeiplaats voor de boomwortels. Hiervoor is gebruik gemaakt van de kratjes-methode, gecombineerd met een ingenieus watergeefsysteem én waterafstroomsysteem. De boomwortels kunnen immers niet bij het grondwater komen en zout strooiwater wil je niet bij de bomen hebben.

Een mooi plan dat door Groenadvies Amsterdam nauwlettend is gevolgd in de functie van Groenwacht; het is tenslotte voor de bomen van groot belang dat hun groeiplaats op de juiste manier wordt aangelegd.

Het iepenseizoen is weer voorbij; de iepenspintkevers zijn weer geteld.

Al sinds jaar en dag zet Groenadvies Amsterdam zich in opdracht van gemeente Amsterdam in in de strijd tegen iepziekte. Zodra de buitentemperatuur richting de 18 graden gaat, hangen we verspreid over de stad feromoonvallen op (zie foto). Deze vallen zijn ingesmeerd met een lokstof om de kevers te lokken. Rond eind juni/begin juli worden de vallen gewisseld voor de tweede ronde en volgt het tellen van de kevers op de vallen van de eerste ronde. Wanneer op een van de vallen een hoog aantal kevers wordt geteld, betekent dit dat in de omgeving een broedhaard van iepenspintkevers aanwezig is. Dit kan een bijna dode iep zijn óf een nieuwe voorraad (iepen-)openhaard hout bij een particulier. De groenbeheerder uit de betreffende wijk start dan snel een opsporingsactie om deze broedhaard op te ruimen. In de eerste helft van oktober zijn de vallen van de tweede ronde opgehaald en de kevers weer geteld. Slechts op één val telden we een veel te hoog aantal kevers. De groenbeheerder daar kan weer op speurtocht.

Jeugdsentiment voor onze adviseurs

Vanuit een scoutinggroep in onze regio kwam de vraag om assistentie bij het opzetten van een meerjarenbeheerplan voor het scoutingterrein. Het betreft een stuk bos met wat gebouwen en een open plek met vuurplaats. Tussen de bomen door lopen allerlei paden en paadjes. Wat opvalt is dat het bos weinig variatie kent. De bomen, voornamelijk eiken, zijn ongeveer even oud, er is weinig ondergroei en wat er staat is bepaald kind-onvriendelijk, hulststruiken. De scoutinggroep wil graag wat meer afwisseling in boomsoorten, meer licht en minder hulst. Ons advies was tweeledig; wat er op korte termijn moet gebeuren en wat er voor de lange(re) termijn nodig is.

De werkzaamheden voor de korte termijn zijn vooral gericht op veiligheid zoals het verwijderen van dood hout en het opsporen van door schimmels aangetaste bomen. De doelstelling voor de langere termijn, het gevarieerder maken -en verjongen- van het bos, kan bereikt worden door het creëren van verschillende open plekken met voldoende licht, waar jonge bomen van andere soorten geplant kunnen worden. Dit kan over een jaar of tien, vijftien worden herhaald om zo geleidelijk aan het beoogde doel te halen: een aantrekkelijk speelbos voor misschien wel de groenadviseurs van de toekomst.

Wandelen voor flora en fauna

Het is natuurlijk al een voorrecht om voor je werk bezig te zijn in en met de natuur, maar zelfs dán komt er voor onze flora en faunaexpert zo af en toe een echt cadeautje voorbij. Neem bijvoorbeeld Park Eindenhout in Haarlem. Dit park is onderdeel van de Haarlemmerhout maar is door de Wagenweg 'afgesneden' van de Grote Hout. Eindenhout is tot nu toe beheerd als natuurgebied maar nu wil Gemeente Haarlem er meer een wandelbos van maken. Dit betekent dat er wat maatregelen nodig zijn om het voor wandelaars ook veilig te maken. Aan ons de vraag welke invloed het nieuwe ontwerp zou hebben op de aanwezige flora en fauna. En zo mag je dus als expert urenlang rondstruinen in een eeuwenoud parkdeel vol met standvogels en stinsenplanten. Zoals gezegd: een cadeautje!

Bomen behouden, maar niet ten koste van...

Voor een wijk in Diemen werden werkzaamheden voorbereid die mogelijk gevolgen hebben voor de aanwezige bomen. De gemeente vroeg ons in kaart te brengen wat deze gevolgen zouden kunnen zijn. Bij dit project ging het om ophoging van het straatniveau (de wijk was nogal verzakt), het vervangen van de riolering inclusief huisaansluitingen, het opwaarderen van het openbaar groen en de openbare verlichting. Allemaal werkzaamheden die negatieve gevolgen kunnen hebben voor de bomen. Maar we startten met een inventarisatie van het aanwezige bomenbestand: wat staat er en hoe staat het er bij?

En soms kom je dan tot de conclusie dat de bomen er zo slecht aan toe zijn, dat 'uithuilen en opnieuw beginnen' eigenlijk de beste optie is. Grijp de werkzaamheden aan om goede groeiplaatsen voor nieuwe jonge bomen aan te leggen in plaats van veel moeite doen om kwijnende boompjes te sparen. Daar wordt uiteindelijk iedereen blij van!

Boomtrekproef

Tsja, hoe zorgvuldig er ook gewerkt wordt, soms gaat het toch mis. Bij werkzaamheden in Alkmaar waren bij enkele bomen meerdere wortels verwijderd. De betreffende straat moest nog verder afgewerkt worden, zo ook rond de bomen, maar de gemeente zette vraagtekens bij de stabiliteit van deze bomen en vroeg ons ze te onderwerpen aan een stabiliteitsonderzoek; de OMEGAM Boomtrekproef©. Uit de trekproef bleek dat vijf van de zes bomen onvoldoende stabiel waren maar nog niet direct gevaarlijk. Met een (soms flinke) kroonreductie zijn de bomen goed te behouden; ze vangen dan immers minder wind waardoor er minder druk op de stamvoet komt. De kluiten kunnen intussen (zo veel als mogelijk, het risico op aantasting blijft aanwezig) herstellen van de schade en met het vormen van nieuwe beworteling neemt de stabiliteit weer toe.

Op safari in de Bijlmerweide

In Amsterdam Zuidoost ligt het park Bijlmerweide. Een oase van flora en fauna. De gemeente wil graag dat meer mensen gebruik gaan maken van het park. Lekker wandelen, spelen en bewegen. Een van de plannen waarover wordt nagedacht is een spannende route voor kinderen (en hun ouders) door het park met allemaal leuke dingen als stapstenen in het water, uitkijkpunten, speelhutten of een trekvlot. Maar bijvoorbeeld ook een insectenhotel en vogelnestkastjes.

Groenadvies Amsterdam mocht als eerste de route verkennen maar dan wel om te beoordelen of al deze plannen niet in strijd zijn met de Flora- en faunawet. We adviseerden een paar kleine aanpassingen aan het ontwerp ten behoeve van de ringslang en de rietorchis en gaven enkele tips voor een zorgvuldige uitvoering van de werkzaamheden zodat er geen strijdigheden met de Flora- en faunawet optreden

Wandelend door het groen naar het station

Een park aanleggen op het dak van een parkeergarage. Die uitdaging ging gemeente Amsterdam aan op het Orlyplein. Wij mochten bij dit project toezicht houden bij de 'groene aspecten'. Niet alleen bij de aanleg van groeiplaatsen voor bomen, maar ook bij de aanplant van vaste planten, het onderhoud van de plantvakken (nazorg nieuwe aanplant, water geven, onkruid en zwerfvuil verwijderen etc.). Een mooie opdracht waar we de meerwaarde van 'groen toezicht' op veel momenten hebben kunnen aantonen.

Grootschalige reconstructie versus behoud bomen

Rond de Spaarndammerdijk in Amsterdam verandert de inrichting van de openbare ruimte vrijwel compleet. Er komt een tunnel en wegen, fiets- en voetpaden worden verlegd. Één ding wil men echter graag houden zoals het was: de bomen. Gedurende de uitvoering van het project hebben wij een aantal onderzoeken uitgevoerd naar, met name, de ondergrondse situatie bij de bomen in relatie tot de uit te voeren werkzaamheden: Kan het fietspad 60 cm opschuiven richting die boom? Is ophoging bij deze bomen mogelijk? Wat zijn de gevolgen van het aanbrengen van een damwand voor de bomen op deze locatie? Zijn de bomen verplantbaar?